Ontbijt, tussendoortje, lunch, tussendoortje, diner… We zitten wat aan tafel.
Als PM’er ren je af en toe je benen uit je lijf om eten voor te bereiden, tafel te dekken, te helpen kiezen, opscheppen, opruimen… pffff. En ondertussen zitten de peuters aan tafel. Te wachten. En wachten. En nog langer te wachten…. En gaan zich vervelen. Wachten nog even. En gaan klieren. Je kan dat er natuurlijk echt nu echt niet bij hebben. Stress! Irritatie! 😩
Het eten is niet meer leuk…
Dat kan anders! 😃
Relaxed voor jou, uitdagend voor de kinderen en bovendien educatief verantwoord. Wat wil een mens nog meer?
Geniet van alle mooie eetmomenten die gaan komen!
Zie eten als een volwaardige activiteit en neem de tijd
Waar het allemaal om gaat: Zie eten als een (ontwikkelings-) activiteit. Neem er de tijd voor. 
In de praktijk zie ik vaak pedagogisch medewerkers die snel snel willen eten zodat ze daarna nog vlug tijd hebben voor een knutsel om nog net een half uurtje te kunnen buitenspelen voor het voorleesmoment start.
Is de tijd voor je dagritme te kort? Schrap lekker die knutsel. Tijdens het eten leren de kinderen meer dan voldoende motorische vaardigheden!
Eten kent meerdere stappen. Met kleine kinderen is het doorlopen van al die stappen in 10 minuten zoiets als voetreis naar China in een week… simpelweg onhaalbaar.
Stap 1 tafel dekken
ZELF HELPEN
Zelfs kleine kinderen hebben handjes.Laat ze gewoon lekker mee helpen met de tafeldekken. Dat is goed voor hun grote en fijne motoriek, zelfvertrouwen, zelfstandigheid en zorg voor de omgeving. In het begin ben je alleen natuurlijk veel sneller maar na verloop van tijd worden ze echt handiger en sneller… Zie het maar als een investering.
SMEERDIENBLAD
Een niet te groot en niet te vol dienblad of mandje zorgt ervoor dat een kind volwaardig mee kan helpen om de tafel te dekken. Dit is goed voor het zelfvertrouwen. Met je handen vol inschatten waar je het beste wel en niet kunt lopen vraagt heel wat van het kind: de ontwikkeling van het ruimtelijk inzicht (waar kun je wel en niet lopen? Hoe ontwijk je spullen die in de weg liggen?) , aangeven wat je wilt en afspraken maken met anderen en concentratievermogen. Kortom supergoed voor de persoonlijke en sociale ontwikkeling (competentie).
PERSOONLIJK DIENBLAD
Je kunt er ook voor kiezen om ieder kind een eigen dienblad te geven. In de keuken bedenkt het kind wat hij allemaal moet verzamelen. Heeft hij alles? Dan kan hij in één rechte lijn naar de tafel. Het sjabloon helpt het kind als geheugensteuntje. Even uitprinten, lamineren en eventueel aan de binnenkant van het dienblad plakken.
Bron foto: Cobham Montessori School
WAT MOET WAAR?
Placemats die de kinderen vertellen wat waar moet schelen een hoop repeterend uitleggen. Bovendien zij de kinderen hierdoor niet afhankelijk van de volwassenen. Goed voor hun zelfvertrouwen.
De placemats maken is super simpel. Klik op de afbeelding voor het pdf-bestand, uitprinten, eventueel de kinderen laten inkleuren, lamineren en klaar ben je!
Bron van de foto: The Kavanaugh Report.
IEDER KIND HEEFT RECHT OP ZICHT!
Ga af en toe eens achter een kind staan en buk tot op ooghoogte. Wat ziet een kind? Heeft het overzicht? Of kijkt hij of zij alleen maar tegen een melkpak aan? Zet grote producten zoals pakken, flessen of kannen drinken, dozen cracker etc. liever niet op tafel.
Stap 2 handen wassen
ZEEP
Voor jonge kinderen kan een zeeppompje best lastig zijn. Sommige kinderen missen de kracht om op het pompje te drukken. Een klassiek blok zeep kan een prima oplossing zijn.
SCHORT
Een verfschort is prima als schort maar een oud overhemd werkt niet minder slecht. Wil je dat kinderen zelf hun schort kunnen aantrekken? Maak dan een lange ceintuur met aan het eind een stuk klittenband. Supersimpel aan te trekken!
Bron: How we Montessori
GEHEUGENSTEUNTJE
De kaart hiernaast helpt kinderen herinneren hoe en waneer je ook al weer handen moet wassen. Klik op de afbeelding om het pdf te downloaden, uitprinten, lamineren (want bij het water), op hangen met buddy en wassen maar!
Stap 3 eten bereiden
BIED VOLDOENDE OEFENTIJD
De vaardigheden om voedsel te bereiden beheersen kinderen nog niet (helemaal). Gun ze daarom voldoende oefentijd. Verstoor het oefenen niet met onnodige aanwijzingen of een stroom aan complimentjes.
HET JUISTE GEREEDSCHAP IS HET HALVE WERK!
Je geeft de kinderen natuurlijk liever geen scherpe messen.. Maar wat dan wel? Nou bijvoorbeeld een houten mesjes, een groentesnijder, eiersnijder, kinderschaar, pizzames, botermesje, houten pizzacutter, icing-verdeler, dunschiller, houten lepeltje etc.
Het gaat er vooral om dat je materialen aanbiedt die goed hanteerbaar zijn voor kleine handjes en vingertjes. Het liefst klein, kindermateriaal dus.
Zelf geef ik de voorkeur aan houten, ijzeren en stalen producten. Omdat ik ze mooier vind en langer meegaan. Doordat ze aantrekkelijk zijn wordt een kind meer uitgedaagd er zuinig mee om te gaan en meer gemotiveerd om er mee aan de slag te willen. Daarnaast lukt het mijzelf eigenlijk nooit om met een plastic mesje een boterham te smeren. Niet heel reeel om te verwachten dat een ongeoefend kind het dan kan…
ZELF SNIJDEN
Deze snijder zorgt er voor dat een kind zelf kan snijden wat de zelfstandigheid verder vergroot. Doordat de snijder op verschillende manieren met twee handen vast te houden is vraagt het minder van de motoriek dan een mesje. Daarbij is de beweging logischer voor een kind: wil je naar beneden snijden geef je kracht naar beneden en niet van voor naar achter. De snijders zijn op verschillende plekken te koop. Mijne kocht ik hier. Richtprijs tussen de 10 en 17 euro.
APPELTJES SCHILLEN
Echt ieder kind dat ik ken vindt dit leuk. Draaien en zelf je appeltje schillen. Succes gegarandeerd. Kosten rond de 30 euro en op heel veel plekken te koop.
Overigens, neem er vooral een met zuignappen of tafelklem aan de onderkant.
SMEERTAFEL
Geef kinderen wat meer ruimte door een aparte smeertafel te maken: Een lage tafel met ‘gereedschappen’ en het eten / drinken.
Bang voor je vloer? Een (bouw)zeil eronder en smeren maar!
Bron foto: Guavarama
ZELF SCHENKEN
Oefenen met schenken is een oefening in concentratie en ruimtelijk inzicht (wanneer moet je stoppen met schenken?) Super leerzaam dus.
AAN DE TAP
Door tabkan of een jerrycan op een laag tafeltje te zetten kunnen zelfs jonge kinderen hun eigen drankje tappen. Kleine huishoudelijke suggestie: zorg voor een grote afwasbak of desnoods lekbak voor de wasmachine eronder om je vloer te beschermen.
Bron: How we montessori
Stap 4 eten
ETEN IN GROEPJES
Wil je tegelijk eten met alle kinderen maar hen toch zo veel mogelijk autonomie bieden? Doe het zoals in Japan: zorg voor lage tafeltjes op kindhoogte met maximaal vier kinderplaatsen. Zo ontwikkelen kinderen zich optimaal persoonlijk en sociaal.
DE LAGE GROEPSTAFEL
Gezellig met z’n allen aan tafel is goed voor de sociale ontwikkeling en maakt van het eten een fijn ‘samen-zijn’.
Door voor een lage tafel te kiezen hebben de kinderen meer mogelijkheid zelfstandige keuzes te maken. Bijvoorbeeld zelf hun stoel naar achter te schuiven om iets te pakken. Door de lage tafel voelen ze zich ook volwaardiger: met hun voeten op de grond hebben zij meer controle en hebben meer overzicht.
Bron: Maria Montessori
DE HOGE GROEPSTAFEL
Door de hoge tafel zit je als pedagogisch medewerker meer comfortabel. Je hoort er zelf echt bij en hebt goed overzicht. Bovendien doet een hoge tafel aan thuis denken: veel ouders eten met hun kind(eren) aan de eettafel. Baby’s kunnen makkelijk worden bijgeschoven met hun kinderstoel. Het nadeel is dat kinderen veel minder zelfstandig kunnen acteren.
Wees daarom als pedagogisch medewerker alert dat je voldoende ruimte en tijd biedt om activiteiten aan tafel zelf te doen. Dus: zelf boterham snijden, smeren etc. Hoe minder tijd kinderen hoeven te wachten op de volwassenen hoe beter het is.
Bron: Tulip Tree School
PICKNICK
Heb je geen tijd kun je ook zelf de lunch klaarmaken. Zorg voor verschillend belegde boterhammen die kinderen zo kunnen pakken. Leg een kleed op de grond in de groep of in de buitenruimte en picknicken maar! Door de producten bij de boterhammen te zetten kunnen kinderen makkelijk kiezen. Hiermee toon je respect voor hun autonomie (zelf keuzes maken). Daarnaast is dit een goede manier om de sociale ontwikkeling te bevorderen: samen delen, op komen voor jezelf, anderen iets gunnen, oplossingsgericht denken als twee kinderen het zelfde willen etc.
Tip voor als je binnen picknickt: Gebruik in dit geval vooral afgesloten bekers!
Stap 5 afwassen en schoonmaken
AFWASTAFEL
Helemaal ‘echt’ is een afwastafel op kindhoogte. Je maakt er simpel een van een laag kastje waar je een gat in zaagt en een afwasteil in hangt.
Een kant en klaar keukentje kan natuurlijk ook. Het bekende Ikea keukentje is hier prima voor geschikt. En anders deze tafel.
KINDVRIENDELIJK AFWASMIDDEL
Normaal afwasmiddel is behoorlijk agressief en chemisch. Geen goede combinatie met peuters dus.
Tijd om kind-proof-afwasmiddel afwasmiddel te maken!
Mix 1/2 liter warm water, 2 eetlepel bakingsoda en 2 schijven citroen in een kom. Laat afkoelen tot het koud is. Schenk het afwasmiddel met een trechter in een klein flesje (waarom? daar kom je achter als je een grote fles geeft en de peuters hem nét te lang op zijn kop hebben gehouden… 
)
KINDVRIENDELIJK SCHOONMAAKMIDDEL
Een klein spuitje met gekookt (en afgekoeld) water, backing soda en een paar druppels esthetische olie zorgen voor een kindvriendelijk schoonmaakmiddel waarmee kinderen zelf aan de slag kunnen.
Bron: Every day begins new
SENSORISCHE GEVOELIGHEID
Biedt meerdere borstels aan. Dat helpt de ontwikkeling van de motoriek maar maakt vooral het kind bewust van zijn zintuigen en eigen keuze (autonomie).
SCHOONMAAKTAFEL
Een prachtige schoonmaakplek, speciaal voor peuters.
Bron: How we montessori
Ik hoop dat er tips in dit artikel die je aanspreken en die je kunt gebruiken.
Heb je iets uitgeprobeerd? Het zou super leuk zijn om dit dit delen met een foto in de reactie. Zo worden andere pedagogisch medewerkers ook geïnspireerd en helpen we elkaar.
Heb je zelf een leuke, praktische tip? Het zou echt fijn zijn als je hem deelt bij de reactie!
Wil je foto’s, ideetjes of illustraties delen? Geen punt! Maar zet je er wel asjeblieft de bron bij?
Groetjes,
Amélie
